همه چیز درباره گیاه گل مغربی

نام علمی :

Evening primrose

تیره ی :

Oenotheraceae

گیاهشناسی

گل مغربی گیاهی علفی ، دوساله و متعلق به تیره ی گل مغربی است . منشا این گیاه شمال آمریکا گزارش شده است . لیکن بذر آن به اروپا و اسیای صغیر منتقل و کشت گردیده است . براساس برخی منابع خودرو گل مغربی نیز خاصیت دارویی دارد . درسال اول رویش این گیاه ، تنها برگهای طوقه ای بیضی شکل و کم و بیش کشیده ظاهر میشود . پس از گذراندن سرمای زمستان و در سال دوم گیاه به ساقه رفته و گل تولید میکند . ارتفاع گیاه گل مغربی در سال دوم رویش متفاوت و بین 100 تا 200 سانتی متر است . ساقه نیز از انشعابهای زیادی برخوردار میشود . برگها ساده ، کشیده و دارای یک رگبرگ اصلی بوده . و حاشیه ی برگها صاف و قسمت تحتانی آن پوشیده از کرکهای بسیار ظریف است . برگها بصورت متناوب روی ساقه قرار میگیرند و از دمبرگ کم و بیش طویلی نیز برخوردارند . برگهای ناحیه ی پایینی ساقه بزرگتر از برگهای قسمت انتهایی ساقه میباشند . سطح برگها و دمبرگ از پرزهای ظریفی پوشیده شده است . ریشه به رنگ سفید مات و کم و بیش ضخیم است که بصورت مستقیم در خاک فرو میرود . ریشه کم و بیش منشعب است .

گیاهان بسته به زمان ، مکان و روش کشت از اواخر خرداد یا اواخر تیر ماه به گل میروند . گل به طول 4/5 تا 5 سانتی متر توسط دمگل نسبتا طویل به ساقه متصل میشود . گلهای این گیاه دو جنسی بوده و اجزاء گل مضربی از 4 میباشد . گل شامل 4 کاسبرگ که پوشیده از کرکهای ظریف است ، 4 گلبرگ زرد رنگ ، 8 پرچم و کلاله ی چهارلبه بوده که توسط خامه ای به طول 3 تا 17 سانتی متر به مادگی متصل است . میوه ی گل مغربی براق و به شکل کپسول به طول 3 تا 5 سانتی متر و به ضخامت 5 تا 7 میلیمتر بوده و کم و بیش پهن است . میوه های رسیده به رنگ قهوه ای مایل به سرخ است . دانه ها نیز به رنگ قهوه ای تیره ، گوشه دار و نامنظم هستند . سطح دانه ها برجسته و زبر است . ضخامت دانه ی رسیده 1 تا 1/4میلی متر و طول آن به 1/5 تا 2 میلیمتر میرسد . وزن هزار دانه 0/4 تا 0/8 گرم است . بذر گل مغربی 4 تا 5 سال از قوه ی رویشی مناسب برخوردار است . بذور 10 تا 25 روز بعد از کشت سبز میشوند . باتوجه به شرایط اقلیمی محل رویش ، برگهای طوقه ای 40 تا 60 روز پس از سبز شدن ظاهر میشوند . میوه ها از اواخر مرداد سال دوم رویش میرسند . میوه های رسیده شکافته شده و دانه ها به اطراف پراکنده میشوند که این خود سبب کاهش عملکرد دانه میشود . با اصلاح این گیاه و تولید ارقامی مانند «پاول» و «کانستبل» ریزش دانه ها را به حداقل رسانده اند .

مواد مؤثره

دانه ی گل مغربی حاوی 15 تا 20 درصد روغن است . مهم ترین اسیدهای چرب روغن دانه را اسید لینولئیک ( 28 تا 33 درصد ) ، اسید آلفا_لینولئیک ( 26 تا 29 درصد ) ، اسید اولئیک ( 10 تا 16 درصد ) ،اسید گاما لینولنیک ( 7 تا 10 درصد ) ، اسید پالمتیک ( 5 تا 6 درصد ) و اسید استئاریک ( 1 تا 2 درصد ) تشکیل میدهند .

برگهای گل مغربی حاوی ترکیب های قندی ، اونوترین ، کامفرول کوئرسیتین می باشد . (1) گلها نیز حاوی مواد رنگیزه ای زرد است .

خواص دارویی

مواد مؤثره ی موجود در این گیاه برای معالجه ی برخی نارسایی های مربوط به گردش خون ، درمان سندروم پیش از قاعدگی ، حساسیت های پوستی و مداوای برخی بیماریهای مربوط به قلب و عروق مورد استفاده قرار میگیرد . روغن دانه ی گل مغربی خاصیت انتی اکسیدانی داشته و در تهیه و تولید پروستاگلاندینها بسیار مؤثر است .

نیازهای اکولوژیکی

گیاه گل مغربی در اقلیمهای مختلفی میروید و به خشکی مقاوم است . اگرچه بذر این گیاه در دمای 8 تا 10 درجه ی سانتی گراد جوانه میزند ولی دمای مطلوب برای جوانه زنی بذر گل مغربی 16 تا 20 درجه ی سانتی گراد است . این گیاه در مرحله ی تشکیل برگهای طوقه ای به سرما بسیار مقاوم است و دچار سرمازدگی نمیشود . گلها در مرحله ی تشکیل به دمایی بین 20 تا 25 درجه ی سانتی گراد نیاز دارند ولی درجه حرارتهای بالاتر هیچگونه آسیبی به گلها وارد نمیکند . درجه حرارتهای بالا در زمان تشکیل میوه نقش مؤثری در افزایش مواد مؤثره ی گیاه دارد . چنانچه در مرحله ی تشکیل میوه هوا سرد شود و درجه حرارت کاهش یابد ، کمیت و کیفیت مواد مؤثره ی موجود در دانه ها نیز به شدت کاهش می یابد . گل مغربی را در هر نوع خاکی میتوان کشت کرد ، ولی کشت در خاکهای لومی_شنی حاصلخیزی که از مقادیر مناسبی کلسیم برخوردار باشند ، افزایش عملکرد محصول را در پی خواهد داشت . این گیاه به غرقابی حساس است ، ازین رو خاک باید از زهکشی مناسب برخوردار باشد .

تناوب کاشت

گل مغربی دوسال در یک زمین باقی می ماند . ازین رو به تناوب کشت حساس نبوده و میتوان آن را با هر گیاهی به تناوب کشت کرد . بطور کلی دو تا چهار سال پس از برداشت می توان دوباره گل مغربی را در همان زمین کشت کرد .

مواد و عناصر غذایی مورد نیاز

گل مغربی در طول رویش به مواد و عناصر غذایی خاصی نیاز ندارد . عده ای از محققین اظهار میدارند ، کشت این گیاه در خاکهایی که حاوی 3 تا 5 درصد هوموس هستند نقش مؤثری در عملکرد دانه و کمیت و کیفیت مواد مؤثره ی آن دارد . کودهای حیوانی نیز در افزایش عملکرد این گیاه نقش مهمی دارند . توصیه میشود به زمین هایی که گل مغربی کشت میشود 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار اکسیدفسفر اضافه شود .

آماده سازی خاک

چون گل مغربی بذر کوچکی دارد . لذا آماده کردن زمین زراعی و نهیه ی بستر مناسب برای بذر اهمیت بسیاری دارد . پس از برداشت محصول سال قبل ، افزودن کودهای حیوانی و شیمیایی مورد نیاز گیاه به زمین به زمین و انجام شخم متوسط در فصل پاییز ضروری است .

فصل بهار نباید از وسایلی استفاده شود که سبب تبخیر و کاهش رطوبت خاک گردد . در فصل بهار زمین را باید کاملا هموار کرد ، زیرا وجود پستی و بلندی ، سبب آب ایستایی می شود که برای گیاهان مضر میباشد .

تاریخ و زمان کاشت

در رابطه با تاریخ کشت گل مغربی موارد مختلفی بیان شده است . در برخی کشورها اواخر تابستان ( شهریور ) آن را کشت یکنند که در این حالت فاصله ی دو بوته در طول ردیف 15 تا 30 سانتی متر مناسب است . برخی کشت گل مغربی را اواخر پاییز ( اواخر آبان _ اوایل آذر ) توصیه می کنند . کشت بذر گل مغربی اواخر پاییز سبب سبز شدن آنها در اوایل فصل بهار می شود . قوه نامیه ی بذور کشت شده در پاییز ، به علت طی کردن فصل سرد زمستان افزایش یافته و تعداد بیشتری از آنها سبز می شوند . دربعضی کشورها نیز اویل بهار اقدام به کشت بذر گل مغربی در زمین اصلی میکنند .

فاصله ی ردیف ها در موارد ذکر شده 45 تا 70 سانتی متر و عمق کشت بذر 0/5 تا 1 سانتی متر مناسب است . در هر متر طول ردیف باید 180 تا 220 بذر قرار گیرد . برای هر هکتار زمین به 2 تا 3 کیلوگرم بذر با کیفیت مناسب نیاز است .

روش کاشت

کاشت گل مغربی توسط بذر و مستقیما در زمین اصلی صورت میگیرد . از آنجا که بذرهای این گیاه کوچک هستند ، بهتر است بوسیله ی ماشین های مخصوص و در فواصل مناسب کشت شوند . انجام غلطک مناسب پس از کاشت جهت تسریع در جوانه زدن بذرها ضرورت دارد . پس از کشت انجام آبیاری به منظور تامین رطوبت لازم برای جوانه زنی ضروری است .

مراقبت و نگهداری

تراکم بیش از حد گیاهان کشت شده به طور بارزی سبب کاهش عملکرد محصول می شود . از این رو توصیه می شود گیاهان در فصل بهار و در مرحله ی 6 تا 8 برگی طوری تنک شوند تا در هر متر طول ردیف 5 تا 8 بوته قرار گیرد . در سال اول رویش گیاهان از رشد و نمو کندی برخوردارند . ازین رو وجین علفهای هرز ضرورت دارد . تا قبل از پوشیده شدن فواصل بین ردیف ها توسط گیاهان می بایست یک الی دو بار اقدام به وین مکانیکی علف های هرز نمود .

برداشت محصول

گیاهانی که اواخر تابستان یا اواخر پاییز کشت شده باشند در سال بعد به گل رفته و دانه ی آنها از اواسط تابستان (اواخر مرداد) بتدریج میرسند . گیاهانی که اوایل بهار کشت شده باشند ، محصول آنها از اواخر تابستان (اواخر شهریور) سال بعد رسیده و آماده ی برداشت می شوند . محصول گل مغربی به دو روش یک مرحله ای و دو مرحله ای برداشت میشود .

برداشت یک مرحله ای : در سطوح وسیع کشت معمولا در یک مرحله اقدام به برداشت محصول دانه ی گل مغربی می کنند . برداشت یک مرحله ای بوسیله ی ماشین مخصوص برداشت دانه صورت میگیرد . در بعضی از کشورها به منظور تسریع در برداشت محصول و همچنین کاهش کلش و خاشاک  محصول ، از محلول شیمیایی رگلون استفاده می کنند . هنگامیکه میوه ها رسیده و شروع به باز شدن می کنند مقدار 3 تا 4 لیتر در هکتار رگلون را روی گیاهان میپاشند تا برگهای آنها ریزش کنند . پس از ریزش با استفاده از ماشین برداشت در یک مرحله محصول را برداشت مینمایند . محصولی که در یک مرحله برداشت میشود 60 تا 80 درصد تمیز و فاقد اضافات بوده و میزان رطوبت آن به 15 تا 30 درصد میرسد . پس از برداشت آنها را بوجاری کرده و دانه ها را خشک میکنند بطوریکخ میزان رطوبت آن به 10 تا 11 درصد برسد .

برداشت دو مرحله ای : در سطوح کوچک کشت ، محصول گل مغربی را در دو مرحله برداشت میکنند . در مرحله ی اول هنگامی که دو تا سه کپسول شروع به رسیدن کرد گیاهان از سطح زمین برداشت میشوند . سگس چنانچه هوا خشک و غیر بارانی باشد ، آنها را روی زمین و اگر هوا مرطوب و بارانی باشد آنها را زیر پوشش قرار میدهند . میوه ها با توجه به شرایط اقلیمی منطقه 10 تا 20 روز بعد میرسند . در مرحله ی دوم محصول برداشت شده را بوجاری میکنند و پس از خارج کردن دانه ها آنهارا بسته بندی میکنند . میزان عملکرد دانه ی گل مغربی بسیار متفاوت و بستگی به شرایط اقلیمی محل رویش ، رقم گیاه و روش برداشت محصول دارد . عملکرد دانه معمولا بین 300 تا 1000 کیلوگرم در هکتار است .

مقالات مرتبط

فواید باورنکردنی روغن گل مغربی (Evening Primrose Oil) 

روغن گل مغربی و خواص آن برای درمان آکنه

کپسول نرم باریج EPO روغن گل مغربی ۱۰۰۰ میلی گرمی باریج اسانس ۳۰ عدد